Khi bắt đầu bước chân vào lộ trình tu tập, thắc mắc phổ biến nhất thường xoay quanh việc: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Xuyên suốt nội dung các Ngài Mahasi bài giảng, Ngài tránh dùng những thuật ngữ triết học xa rời thực tế, mà bằng một chỉ dẫn rất đời thường: hãy quan sát những gì đang xảy ra nơi thân và tâm, ngay trong giây phút này.
Đối với Ngài Mahasi cho người mới, tu tập không đồng nghĩa với việc tìm kiếm những trải nghiệm thanh thản hay tĩnh mịch khác thường. Cốt lõi của thiền chính là sự thấu thị minh bạch. Khi thân chuyển động, biết có chuyển động. Mọi luồng tư tưởng phát sinh đều phải được hay biết minh bạch. Mọi trạng thái khó chịu đều cần được tỉnh giác ghi nhận. Sự tỉnh giác này là yếu tố căn bản để hình thành tuệ giác.
Ngài Mahāsi luôn dạy người mới bắt đầu từ những gì đơn giản nhất. Nhịp thở, đặc biệt là hiện tượng nhô lên và hạ xuống của bụng, được ưu tiên làm đề mục căn bản do tính chất luôn hữu hình và dễ quán sát. Chỉ cần nhận diện rõ tiến trình “phồng, xẹp” một cách bền bỉ, tâm trí sẽ từng bước giảm thiểu sự xao nhãng và đạt đến độ minh mẫn cao hơn. Khi ý nghĩ trôi dạt, hãy thầm niệm “suy nghĩ” rồi đưa tâm trở lại đề mục. Không nên nảy sinh tâm lý tự ti hay cố công lý giải.
Dựa trên tinh thần của phần lớn Ngài Mahasi bài giảng, Ngài chỉ dạy rằng trọng tâm không nằm ở việc ngồi lâu hay mau, mà chính là tần suất xuất hiện của chánh niệm. Chỉ cần vài phút thực hành đúng, còn hơn nhiều giờ nhưng thiếu sự tỉnh giác. Chính vì thế, hành giả sơ cơ không cần thiết phải gượng ép một cách cực đoan, mà hãy chú trọng vào việc duy trì thói quen và sự bền lòng.
Một điểm rất đặc biệt trong phương pháp của Ngài Mahasi cho người mới nằm ở việc không khu biệt sự tu tập trong tư thế tọa thiền. Dù là đi, đứng hay nằm, hành giả đều phải duy trì sự hay biết rõ rệt. Ngay cả trong sinh hoạt hằng ngày như ăn cơm, rửa chén, hay nói chuyện, miễn là duy trì được tỉnh thức, đó vẫn được tính là tu tập. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.
Khi tuân thủ nghiêm túc lộ trình trong Ngài Mahasi bài giảng, người mới tập sẽ khởi sự nhận diện một quy luật trọng yếu: tất cả các pháp get more info đều mang tính chất sinh và diệt. Cảm giác không ở mãi, suy nghĩ không ở mãi, cảm xúc cũng không ở mãi. Cái thấy này không dựa trên nền tảng lý thuyết mà dựa trên thực chứng cá nhân. Chính nhận thức đó giúp giảm trừ sự chấp thủ và những phản ứng rập khuôn của tâm thức.
Với những ai mới bắt đầu, lộ trình Ngài Mahasi cho người mới gợi mở là một hành trình đáng tin cậy và trung thực. Chẳng cần niềm tin mù quáng hay sự mong cầu thái quá về kết quả. Hãy cứ hành trì chuẩn xác, ghi nhận kiên trì và để tuệ năng tự phát triển một cách tự nhiên. Đó là tinh thần cốt lõi trong những bài giảng giản dị mà sâu sắc của Ngài Mahāsi.